Κατανάλωση ρεύματος. Μπορούμε πραγματικά να την μειώσουμε και πως;

Τρόποι ουσιαστικής μείωσης της οικιακής κατανάλωσης ρεύματος

Οι υπέρογκες αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν υποχρεώσει τους πάντες να αναζητούν λύσεις μείωσης του κόστους του.  Είναι όμως τελικά εφικτό να μειώσουμε την κατανάλωση ρεύματος στο σπίτι και πως; Αρκεί πλέον το ...κυνηγητό πίσω από τα αναμμένα φώτα σε δωμάτια που δεν βρίσκεται κανείς ή χρειάζονται πολύ πιο δραστικές επιλογές; 

Κατ΄αρχήν, αναζητώντας τρόπους για μείωση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος, θα πρέπει να διαχωρίσουμε την συνολική μας κατανάλωση σε δύο βασικές κατηγορίες: 
- Αυτή που προέρχεται από συσκευές μόνιμα συνδεδεμένες με την ηλεκτρική παροχή (πχ ψυγείο, καταψύκτης, αυτόματοι λαμπτήρες, για κάποιους ακόμη και η τηλεόραση, ο υπολογιστής κλπ)
- Αυτή που προέρχεται από συσκευές περιστασιακής χρήσης, που είναι και οι περισσότερο ενεργοβορες  (πχ θερμοσίφωνο, φούρνος, ηλεκτρική κουζίνα κλπ) 

ώστε στο μέτρο του δυνατού να μειώσουμε τόσο το ρεύμα που η κάθε μία από αυτές καταναλώνει κατά την λειτουργία της όσο και τον χρόνο λειτουργίας της. 

Μια δεύτερη βασική κατηγοριοποίηση είναι αυτή με βάση πόσο συνολικά ενεργοβόρα είναι κάθε συσκευή, κάτι που καθορίζεται όχι μόνο από τον χρόνο χρήσης αλλά και την ισχύ της σε Watt, αφού ασφαλώς διαφορετική κατανάλωση έχει πχ για μία ώρα χρήσης ο φούρνος από το πλυντήριο ή το ηλεκτρικό σίδερο.

Σε γενικές γραμμές οι πιο ενεργοβόρες είναι οι "λευκές"  οικιακές  συσκευές όπως Στεγνωτήριο ρούχων, Ψυγείο, Καταψύκτης, Πλυντήριο ρούχων, Κουζίνα - Φούρνος και φυσικά ο Θερμοσίφωνας και τα Κλιματιστικά, ενώ όπως όλοι πλέον γνωρίζουμε οι σύγχρονες ηλεκτρικές συσκευές Α ή Β ενεργειακής κλάσης έχουν αισθητά μικρότερη κατανάλωση σε σχέση με παλαιότερες.  

Καθόλου αμελητέα δεν είναι βεβαίως η κατανάλωση και μικρών συσκευών αρκετών Watt όπως ο Βραστήρας ή το Πιστολάκι μαλλιών. Απλά οι συσκευές αυτές χρησιμοποιούνται για μικρή χρονική διάρκεια γι΄αυτό και η εξοικονόμηση μέσω αυτών δεν είναι ο βασικός τρόπος για να μειώσουμε ουσιαστικά την συνολική μας κατανάλωση σε ηλεκτρικό ρεύμα.  

Γίνεται έτσι φανερό ότι τα περισσότερα KW σε ένα μέσο σπίτι καταναλώνονται σε συσκευές που σχετίζονται με: 
- Συντήρηση και Ετοιμασία φαγητού
- Πλύσιμο ρούχων
- Θέρμανση χώρου ή νερού
Ανελαστικές δηλαδή ανάγκες, γι΄αυτό και η ουσιαστική μείωση της κατανάλωσης προϋποθέτει δραστικές επιλογές και ριζικές αλλαγές, που σε ένα βαθμό απαιτούν ίσως και να αλλάξουμε  κάποιες δεδομένες καθημερινές μας συνήθειες. 

Πιο συγκεκριμένα και ανά συσκευή: 

1. Θερμοσίφωνας 
Σε μια χώρα με την ηλιοφάνεια που διαθέτει η χώρα μας η συστηματική χρήση ρεύματος για την θέρμανση νερού είναι απλώς ...ακατανόητη.  
Η απόσβεση του κόστους τοποθέτησης ηλιακού θερμοσίφωνα από την εξοικονόμηση σε κατανάλωση, τόσο γενικά αλλά πολύ περισσότερο με τις σημερινές τιμές του ρεύματος, πραγματοποιείται σε λίγους μήνες.  
Ακόμη και σε μη ιδιόκτητα σπίτια θα μπορούσε να τοποθετηθεί, σε συννενόηση με τον ιδιοκτήτη και συμψηφισμό του κόστους του θερμοσίφωνα  με εκείνο του ενοικίου.
Επιπρόσθετα ο ηλιακός δεν είναι μόνο μεγάλη εξοικονόμηση ρεύματος είναι ...πολιτισμός. Ακόμη και στην διάρκεια του χειμώνα και σε μέρες με πολύ χαμηλή ηλιοφάνεια το νερό δεν είναι ποτέ εντελώς παγωμένο, κάτι που ασφαλώς προσθέτει ποιότητα στην καθημερινότητά μας. 

2. Στεγνωτήριο
Απλά το ...ξεχνάμε. 
Πρόκειται για μια από τις πιο ενεργοβόρες συσκευές και έτσι κι αλλιώς όχι ιδιαίτερα δημοφιλή στην χώρα μας, αν και όλο και περισσότερα νέα νοικοκυριά το επιλέγουν κυρίως για λόγους εξοικονόμησης χρόνου πχ του χρόνου απλώματος και μαζέματος των ρούχων. 
Παρ΄όλα αυτά δεν είναι μόνο οικονομικά ασύμφορο αλλά και λιγάκι "παράλογο" με τις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας να προτιμάμε να στεγνώνουμε τα ρούχα ...πληρώνοντας, σαν να ζούμε στην ...Φινλανδία :)

3. Μάτια Κουζίνας - Φούρνος
Το μαγείρεμα αποτελεί την κορυφαία ανελαστική ανάγκη σε κάθε σπίτι και η ηλεκτρική κουζίνα είναι από τις πλέον ενεργοβόρες συσκευές, κυρίως λόγω της συχνότητας και του χρόνου χρήσης της. 
Αν ρωτήσετε όμως του παλαιότερους θα σας διαβεβαιώσουν ότι οι άνθρωποι μαγείρευαν και πριν εφευρεθεί και καθιερωθεί η ηλεκτρική κουζίνα. Με μάτια γκαζιού ή όπως είχε καθιερωθεί να λένε " με ...Πετρογκάζ" :) 
Μια μπουκάλα υγραερίου έχει κόστος περίπου 25ευρώ και ακόμη και με κανονική καθημερινή χρήση, διαρκεί για μήνες. 
Με την ίδια λογική που για να φτιάξουμε Ελληνικό καφέ, να βράσουμε αυγό κλπ δεν ανάβουμε το μάτι αλλά το γκαζάκι, δοκιμάστε να ανάβετε το ...μεγάλο γκάζι για να μαγειρέψετε το κάθε τι. 
Η πρόταση αυτή για κάποιους σίγουρα φαντάζει σαν "επιστροφή στην παλαιολιθική εποχή" :)  όμως δυστυχώς η σύγχρονη ζωή μας συνολικά κάνει βήματα προς τα πίσω, σε πολλούς τομείς και σε πολύ πιο καίρια από το συγκεκριμένο. 
Αν λοιπόν έχετε τον χώρο για να τοποθετήσετε μάτια και μπουκάλα, ακόμη και σε έναν προστατευμένο - στεγασμένο χώρο στην αυλή ή το μπαλκόνι, δοκιμάστε να μαγειρεύετε εκεί. Κάντε το έστω δοκιμαστικά για μερικούς μήνες και είναι σίγουρο ότι η διαφορά στον λογαριασμό του ρεύματος θα σας εντυπωσιάσει. 

Πιο ...σύγχρονη σχετική λύση η αλλαγή των εστιών της ηλεκτρικής κουζίνας με εστίες που διαθέτουν τόσο ηλεκτρικά όσο και μάτια γκαζιού, που λειτουργούν με μπουκάλα υγραερίου. 

Σε ό,τι αφορά τον Φούρνο τα πράγματα είναι δυσκολότερα, αφού δεν έχουμε όλοι την δυνατότητα να επιστρέψουμε στον ...ξυλόφουρνο :) όμως και πάλι μπορείτε να κάνετε μια στοιχειώδη εξοικονόμηση χρησιμοποιώντας τον ηλεκτρικό φούρνο λίγο πιο ...έξυπνα. 
Για παράδειγμα για να φτιάχνετε φαγητό όχι για μία αλλά για περισσότερες ημέρες,  για να παρασκευάσετε ένα φαγητό και ένα γλυκό ταυτόχρονα χωρίς να χρειαστεί να ανάψετε φούρνο ακόμη μια φορά ή στην ανάγκη και φτιάχνοντας ένα πρόγραμμα που θα περιλαμβάνει φαγητό φούρνου μόνο 1-2 φορές την εβδομάδα.  

4. Πλυντήριο
Ενεργοβόρα σχετικά συσκευή όμως η μεγαλύτερη κατανάλωση γίνεται κατά την διάρκεια θέρμανσης του νερού και όχι στα υπόλοιπα στάδια πλύσης. 
Καθιερώστε λοιπόν το πλύσιμο, εκτός αναγκαίων εξαιρέσεων, στους 30-40 βαθμούς και πάντα με το πλυντήριο στο μάξιμουμ της χωρητικότητάς του, δεν είναι εποχές για ...μισές πλύσεις :)  

5. Ψυγείο - Καταψύκτης
Επίσης από τις πιο ενεργοβόρες συσκευές ειδικά αν δεν πρόκειται για σύγχρονα μοντέλα ενεργειακής κλάσης A - B. Αν έχετε την δυνατότητα πραγματικά αξίζει να αντικαταστήσετε γενικά τις παλιές συσκευές και ειδικά ψυγεία - καταψύκτες, που μόνιμα είναι συνδεδεμένα με την ηλεκτρική παροχή.

Φροντίζετε επίσης τα λάστιχα στις πόρτες να μην είναι  φθαρμένα και να εφαρμόζουν τέλεια και στα ...ανοιγοκλεισίματα αυτές να παραμένουν ανοικτές όσο λιγότερο γίνεται. 

Ψυγεία ή καταψύκτες που πιθανώς βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους, ακόμη και σε προστατευμένα από τον ήλιο σημεία, καλό είναι να γνωρίζετε ότι τους θερμούς μήνες έχουν σημαντικά μεγαλύτερη κατανάλωση σε σχέση με αντίστοιχα μέσα στο σπίτι, αφού προφανώς η υψηλή θερμοκρασία του περιβάλλοντος υποχρεώνει τα μοτέρ τους να λειτουργούν εντονότερα για να διατηρούν την απαιτούμενη εσωτερική θερμοκρασία. 
Εξίσου αυξημένη είναι η κατανάλωση ρεύματος μη εντοιχισμένων ψυγείων που βρίσκονται δίπλα στην σε πηγές θερμότητας πχ ηλεκτρική κουζίνα - φούρνο - καλοριφέρ. 

6. Κλιματιστικά 

Η συσκευή που η κατανάλωσή της εξαρτάται πρωτίστως και περισσότερο από όλες τις άλλες από την ενεργειακή κλάση του κλιματιστικού. 
Σύγχρονα μοντέλα και όλα της τεχνολογίας inverter είναι πολύ λιγότερο ενεργοβόρα. 
Ειδικά αν χρησιμοποιείτε το κλιματιστικό όχι μόνο το καλοκαίρι για ψύξη αλλά και σαν βασικό μέσο θέρμανσης, θα πρέπει να πρόκειται για ένα σύγχρονο μοντέλο, διαφορετικά η κατανάλωση ρεύματος είναι πραγματικά μεγάλη.
Επιπρόσθετα το κλιματιστικό είναι γενικά ένα μέσο θέρμανσης αναποτελεσματικό όταν εξωτερικά επικρατούν ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες. Όσες ώρες και αν έχετε σε λειτουργία ένα κλιματιστικό όταν έξω πχ η θερμοκρασία είναι 0°C ο χώρος δεν θα ζεσταθεί ικανοποιητικά, ενώ το μεγαλύτερο μειονέκτημα σε σχέση με άλλα μέσα θέρμανσης (καλοριφέρ, τζάκι, σόμπα κλπ) είναι ότι η όποια ζέστη δημιουργεί το κλιματιστικό ...εξαφανίζεται αμέσως με το που αυτό τίθεται εκτός λειτουργίας. 

Λειτουργώντας το κλιματιστικό για ψύξη του χώρου ρυθμίστε το στην πιο υψηλή ανεκτή  θερμοκρασία και βεβαιωθείτε ότι το μηχάνημα έχει συντηρηθεί και λειτουργεί σωστά, διακόπτοντας περιστασιακά την λετουργία του όταν ο χώρος αποκτήσει την θερμοκρασία που έχετε ορίσει.

Η εναλλακτική μορφή ...δροσιάς μέσω ανεμιστήρων είναι μια σαφώς πιο οικονομική επιλογή και αυτή που μπορείτε να καθιερώσετε, τουλάχιστον για τα μεγαλύτερα διαστήματα του καλοκαιριού όταν υπάρχει μεν ζέστη αλλά όχι ακραία υψηλές θερμοκρασίες. 
Η χρήση των κλιματιστικών στην λειτουργία του ανεμιστήρα (Fan) που διαθέτουν όλα τα σύγχρονα μοντέλα, επίσης είναι μια οικονομική επιλογή με κατανάλωση σχεδόν αντίστοιχη ενός συμβατικού ανεμιστήρα.

Τζάκι - ξυλόσομπα, ακόμη και μετά τις αυξήσεις στην τιμή των καυσόξυλων, παραμένουν οι πιο οικονομικοί τρόποι θέρμανσης σε σχέση τόσο με ηλεκτρικές συσκευές όσο και με το καλοριφές λόγω της ...αστρονομικής αύξης τιμής του πετρελαίου θέρμανσης. 

7. Λαμπτήρες 
Αντικαταστήστε τις λάμπες πυράκτωσης σε κάθε τύπου φωτιστικό με λάμπες led, η κατανάλωσή τους είναι αισθητά μικρότερη. 
Βεβαιωθείτε ότι φωτιστικά-προβολείς με φωτοκύτταρο (αυτόματο άνοιγμα) σε εξωτερικούς χώρους λειτουργούν σωστά και δεν παραμένουν αναμμένα και μέρα μεσημέρι :)
Για φωτισμό εξωτερικών χώρων προτιμήστε αν είναι εφικτό ηλιακά φωτιστικά, που υπάρχουν πλέον σε πάρα πολλούς τύπους. 
Επιλέγοντας ή αλλάζοντας φωτιστικά στο σπίτι προτιμήστε μονόφωτα - δίφωτα. 
Γενικά πάντως η κατανάλωση για φωτισμό, με λαμπτήρες led, δεν είναι από τις πιο σημαντικές για ένα σπίτι και σίγουρα σε άλλου τύπου συσκευές και όχι στα φώτα θα πρέπει να εστιάζουμε τις προσπάθειες εξοικονόμησης. 

8. Μικροσυσκευές 
Πιστολάκι, Βραστήρας, φούρνος Μικροκυμάτων, ηλεκτρικό Σίδερο κλπ 
Η κατανάλωση εξαρτάται από τα Watt κάθε συσκευής όμως η χρήση των περισσοτέρων είναι μικρής διάρκειας και έτσι το ποσό που συνολικά προσθέτουν στην συνολική κατανάλωση του σπιτιού δεν είναι σημαντικό. Εκτός από το ηλεκτρικό Σίδερο, για όσους ...αντέχουν να σιδερώνουν με τις ώρες και τα πάντα :) κάτι που ασφαλώς δεν ενδείκνυται αν θέλετε να κάνετε εξοικονόμηση. 

9. Συσκευές Ήχου και Εικόνας
Τηλεόραση, Στερεοφωνικό, Ραδιόφωνο, Υπολογιστής κλπ
Παρά την εμμονή κυρίως των μαμάδων :) οι συσκευές αυτές ακόμη και όταν δεν χρησιμοποιούνται να μην βρίσκονται σε "αναμονή" αλλά να είναι πλήρως κλειστές, η κατανάλωσή τους είναι γενικά μικρή σε σχέση με όλες τις άλλες ηλεκτρικές συσκευές του σπιτιού. Έτσι η εξοικονόμηση ακόμη και αν κλείνετε μόνιμα την τηλεόραση από το κουμπί και όχι από τo tv control είναι πολύ μικρότερη από  το κόστος όταν πχ μια φορά τον μήνα ...ξεχνάτε τον θερμοσίφωνα ανοιχτό για καμιά ωρίτσα :)

Η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, μετά φυσικά από εμπεριστατωμένη μελέτη για την απόδοσή τους σε σχέση με την κατανάλωσή μας, είναι ασφαλώς ο Νο 1 τρόπος ...απεξάρτησης από την ηλεκτρική ενέργεια όμως αφ΄ενός προϋποθέτει το ακίνητό μας να προσφέρεται για κάτι τέτοιο και ένα αρκετά σημαντικό κόστος εγκατάστασης, ενώ και η χρήση του μειωμένου νυχτερινού τιμολογίου (σε όσες περιοχές αυτό διατίθεται) είναι ένα ακόμη μέσο σημαντικής μείωσης της οικιακής κατανάλωσης ρεύματος. 

Τέλος μια πρακτική έμμεσης εξοικονόμησης είναι η μηνιαία μέτρηση και η αποστολή της ένδειξης στον πάροχο ρεύματος που χρησιμοποιούμε. Με τον τρόπο αυτό δεν υπάρχουν "έναντι" λογαριασμοί και όλοι εκδίδονται βάση πραγματικής κατανάλωσης, ενώ ταυτόχρονα έχουμε γνώση της κατανάλωσής μας από μήνα σε μήνα και σαφή εικόνα για το πόσο αποδίδουν οι όποιες επιλογές εξοικονόμησης ενέργειες αποφασίσουμε.  

Εκτός του χρηματικού κόστους που είναι ασφαλώς κατανοητό ότι όλοι προτάσσουμε στις δύσκολες εποχές μας η μείωση του ενεργειακού μας αποτυπώματος θα έπρεπε να αποτελεί μόνιμο στόχο όλων μας, όλες τις εποχές και μόνο από κοινωνική ενσυναίσθηση και ευθύνη. 
Πέρα από τα δεδομένα κερδοσκοπικά ...παιχνίδια με τις τιμές ενέργειας, σε παγκόσμιο επίπεδο, θα πρέπει να γίνει βαθιά πίστη όλων μας ότι οι ενεργειακές  πηγές του πλανήτη δεν είναι ανεξάντλητες, η διαρκής διεύρυνσή τους καταστρέφει όλο και περισσότερες περιοχές και οικοσυστήματα και δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο ενεργειακής και κλιματικής κρίσης, που πλέον απειλεί όχι αποκλειστικά τον οικονομικό μας προϋπολογισμό αλλά την ίδια τη ζωή μας και το μέλλον των επόμενων γενεών.  Γι΄αυτό και η ουσιαστική μείωση της κατανάλωσης ρεύματος, με όποιο τρόπο και σε όποιο βαθμό αυτό είναι εφικτό ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της καθημερινότητας του καθενός, είναι επιτακτικό να γίνει ...χθες!