Βασίλισσα της Νύχτας. Ένα μαγικό φυτό για υπομονετικούς κηπουρούς

Ο κάκτος για τον οποίο σε βοτανικούς κήπους πολλών χωρών οργανώνονται νυχτερινές  επισκέψεις - ξεναγήσεις με σκοπό την παρακολούθηση του διάρκειας μερικών ωρών κύκλου ζωής των πανέμορφων λουλουδιών, που ξεκινά πάντα αφού νυχτώσει.  

Γενικά χαρακτηριστικά

Epiphyllum oxypetalum  η βοτανολογική του ονομασία και πρόκειται για είδος πολυετούς και αειθαλούς ανθοφόρου κάκτου με καταγωγή από την Νότια και Κεντρική Αμερική.
Οι περισσότερες από είκοσι ποικιλίες του διαφέρουν ελαφρά στο μέγεθος και μορφολογία των λουλουδιών. 

Λόγω της ιδιαιτερότητας των μπουμπουκιών να ανοίγουν και να ολοκληρώνουν τον κύκλο ζωής τους μέσα σε μία νύχτα  η  πιο κοινή ονομασία του φυτού, διεθνώς, είναι Queen of the Night - Βασίλισσα της Νύχτας.

Στις περιοχές που είναι εγγενές αναπτύσσεται ως επίφυτο, με εναέριες ρίζες και προσκολλημένο σε μεγάλα δέντρα ή βράχους.

Σαν φυτό δεν ανήκει στα δύσκολης καλλιέργειας είδη απλά χαρακτηρίζεται από ορισμένες ιδιαιτερότητες που έχουν να κάνουν κυρίως με το ό,τι δεν είναι δεκτικό σε μετακινήσεις αλλά και γενικές αλλαγές στο περιβάλλον που βρίσκεται. Είναι χαρακτηριστικό πως έχουν καταγραφεί περιπτώσεις απόλυτα υγιών φυτών που έριξαν μαζικά τα μπουμπούκια τους όταν τοποθετήθηκαν κοντά τους έπιπλα εξωτερικού χώρου ή άλλα φυτά. 

Όμως πέρα από το σταθερό περιβάλλον δεν απαιτεί ειδικές φροντίδες και ο λόγος που δεν ανήκει στους τόσο δημοφιλείς καλλωπιστικούς κάκτους δεν είναι η δυσκολία της καλλιέργειάς του αλλά το γεγονός ότι με εξαίρεση τα πανέμορφα λουλούδια απλώς δεν είναι καθόλου ...καλλωπιστικός. 
Ειδικά σε ερασιτεχνικές καλλιέργειες η πολύ συχνά κιτρινισμένη όψη των αραιών κρεμοκλαδών και ελαφρά αγκαθωτών βλαστών δημιουργεί συχνά την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα μαραζωμένο φυτό.

Το λουλούδια φύονται στις άκρες των  βλαστών και αρχικά σχηματίζουν μια χνουδωτή μπάλα που σταδιακά επιμηκύνεται και αποκτά όψη δερματώδους μπουμπουκιού. 
Ο χρόνος ωρίμανσης των μπουμπουκιών είναι περίπου 20 ημέρες. 
Τα άνθη της Βασίλισσας της Νύχτας όταν ανοίξουν πλήρως έχουν διάμετρο 20-30cm, δεκάδες λευκά πέταλα, εντυπωσιακά κλωνοειδή σέπαλα σε χρυσαφί απόχρωση και εξίσου πολλούς και εντυπωσιακούς κατακίτρινους στήμονες. Το έντονο άρωμά τους θυμίζει βανίλια και μέλι. 

Στα αρχικά στάδια ανάπτυξής του το φυτό χρειάζεται στήριξη σε ολόκληρο το ύψος του, πχ με ένα καφασωτό, ενώ η καλλιέργειά του στις κλιματικές συνθήκες της Μεσογείου είναι προτιμότερο να γίνεται σε γλάστρες και όχι απευθείας στο χώμα. 

Φροντίδα

Χώμα: Χρησιμοποιείστε ένα εμπλουτισμένο φυτόχωμα, ειδικό για κακτοειδή. 

Θέση: Χρειάζεται φως, αλλά χωρίς έκθεση στην  άμεση  ηλιακή ακτινοβολία.
Ανήκει στα είδη που ευδοκιμούν τόσο σε εξωτερικό όσο και σε εσωτερικό χώρο, αρκεί το σημείο να δέχεται αρκετό ήλιο (τουλάχιστον 8 ώρες την ημέρα) αλλά έμμεσα και να είναι προστατευμένο από έντονα ρεύματα αέρα. 

Στην διάρκεια της νύχτας, ειδικά την εποχή ανθοφορίας, θα πρέπει να αποφεύγεται αν είναι δυνατόν εντελώς το τεχνητό φως στο σημείο που βρίσκεται το φυτό. 

Ιδανικές συνθήκες για την καλλιέργειά της Βασίλισσας της Νύχτας είναι και αυτές που προσομοιάζουν με εκείνες θερμοκηπίου, δηλαδή σε χώρους προστατευμένους με τζάμια, κλειστές βεράντες, αίθρια κλπ με πλούσιο έμμεσο ηλιακό φως και κανονικές θερμοκρασίες, όλες τις εποχές.

Ο πολύ έντονος ήλιος έχει σαν αποτέλεσμα το φύλλωμα να αποκτά μια ελαφρά κοκκινωπή απόχρωση, που συνήθως χάνεται στην διάρκεια του χειμώνα. 

Παρουσιάζει μεγάλη αντοχή στην ζέστη και είναι ευαίσθητη μόνο στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, όπως και τα περισσότερα κακτοειδή. 

Πότισμα:Τις ζεστές περιόδους της άνοιξης και του καλοκαιριού χρειάζεται μέτριο πότισμα 2-3 φορές την εβδομάδα.
Το χώμα θα πρέπει να διαθέτει πολύ καλή αποστράγγιση και μεταξύ των ποτισμάτων να στεγνώνει όχι μόνο επιφανειακά αλλά και σε ένα βάθος 3-4 cm.
Στο διάστημα Νοεμβρίου - Μαρτίου, όταν δηλαδή το φυτό βρίσκεται σε αδράνεια, χρειάζεται ελάχιστο ή και καθόλου νερό, ανάλογα βεβαίως και με την θέση που είναι τοποθετημένο και τις γενικές καιρικές συνθήκες που επικρατούν. 

Κλάδεμα: Η όχι όμορφη εμφάνιση των περισσότερων ενήλικων φυτών οφείλεται στο γεγονός ότι οι βλαστοί δεν θα πρέπει να κλαδεύονται συστηματικά, αφού πάνω στα παλαιότερα στελέχη δημιουργούνται τα άνθη. Εξ΄αιτίας αυτού με την πάροδο των ετών η Βασίλισσα της Νύχτας καταλαμβάνει αρκετά μεγάλο χώρο και τα στελέχη της ξεπερνούν σε μήκος - ύψος τα 2-3 μέτρα, κάτι που θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας κατά την τοποθέτηση στην αρχική της θέση και δεδομένου ότι δεν αγαπά καθόλου τις μετακινήσεις. 

Λίπανση: Μια ετήσια λίπανση στις αρχές της άνοιξης ευνοεί ιδιαίτερα την ανάπτυξη και ανθοφορία της.
Χρησιμοποιείστε ένα υγρό ενισχυτικό ειδικό για κακτοειδή και αποφύγετε τα πλήρη οργανικά λιπάσματα που έχουν ως αποτέλεσμα την υπερβολική ανάπτυξη των βλαστών εις βάρος της δημιουργίας ανθών. 

Γενικά η φροντίδα της Βασίλισσας της Νύχτας, αν εξαιρεθεί η "ιδιοτροπία" της να μην δέχεται αλλαγές στο περιβάλλον που έχει συνηθίσει, δεν παρουσιάζει ουσιαστικές διαφορές από άλλους ανθοφόρους κάκτους εξωτερικού - εσωτερικού χώρου και οι ανάγκες της μοιάζουν πολύ με αυτές της Υπομονής - Κάκτου των Χριστουγέννων. 

Ανθοφορία - Πολλαπλασιασμός

Η Βασίλισσα της Νύχτας ανθίζει στην διάρκεια του καλοκαιριού, συνήθως Ιούλιο ή Αύγουστο, ενώ φυτά τοποθετημένα σε προστατευμένο εσωτερικό περιβάλλον που δέχονται άπλετο φιλτραρισμένο φως συχνά παρουσιάζουν και άλλες ανθοφόρες περιόδους στην διάρκεια του έτους. 

Τα μπουμπούκια εμφανίζονται και αναπτύσσονται μαζικά αλλά συνήθως, αν είναι αρκετά, δεν ανοίγουν όλα ταυτόχρονα. Έτσι ένα ενήλικο φυτό μπορεί να χαρίσει περισσότερες από μία ...μαγικές νύχτες, κατά τις οποίες ένα ή περισσότερα μπουμπούκια θα ανοίξουν σταδιακά και με το πρώτο φως του ήλιου θα έχουν κιόλας μαραθεί.

Η Βασίλισσα της Νύχτας ανθοφορεί 3-4 χρόνια μετά την αρχική της φύτευση. 

Ο πολλαπλασιασμός της με μοσχεύματα είναι πολύ εύκολος και γίνεται με την ίδια διαδικασία που πολλαπλασιάζονται τα παχύφυτα. Αρκεί να τοποθετήσετε σε αφράτο φυτόχωμα κομμάτια βλαστών κομμένα με αιχμηρό μαχαίρι. Τα νέα φυτά φυτρώνουν 4-5 εβδομάδες αργότερα. 
Στο φυσικό του περιβάλλον το φυτό πολλαπλασιάζεται με μεταφερόμενους σπόρους, όμως σε καλλιέργειες η διαδικασία φύτευσης σπόρων σπάνια επιτυγχάνει. 

Μεγάλα φυτώρια και κυρίως αυτά που ειδικεύονται σε είδη εσωτερικού χώρου και κακτοειδή διαθέτουν ήδη αναπτυγμένα φυτά, που αν και ανήκουν στα πιο ακριβά καλλωπιστικά είδη, πραγματικά αξίζει τον κόπο να αποκτήσετε για να ζήσετε την εμπειρία των λιγοστών ωρών στην διάρκεια των οποίων τα μπουμπούκια μεταμορφώνονται στα πανέμορφα λουλούδια της Βασίλισσας της Νύχτας. 

www.flickr.com/photos/ortepmedia