Κηπουρική πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα
Η ενασχόληση με την κηπουρική εκτός μια από τις πιο αποτελεσματικές ..."ψυχοθεραπείες" με ευεργετική επίδραση στην διάθεσή μας είναι και ένας από τους πιο απλούς και οικονομικούς τρόπους για να διαμορφώσουμε φυσικά και καλαίσθητα τους εξωτερικούς χώρους τους σπιτιού, είτε πρόκειται για ένα μικρό μπαλκόνι είτε για έναν κήπο, με μοναδικό υλικό και μέσο τα ...ίδια τα φυτά.
Ένα από τα βασικά στοιχεία που κάνει την κηπουρική πραγματικά ένα σχεδόν ανέξοδο χόμπυ, είναι το γεγονός ότι μια τεράστια ποικιλία κάθε είδους λουλουδιών-φυτών μπορείτε να τα αποκτήσετε, όχι αγοράζοντας τα, αλλά ...δημιουργώντας τα από τμήματα (μοσχεύματα) ενός υπάρχοντος φυτού που θα κόψετε είτε από ένα φυτό που ήδη διαθέτετε, είτε από κήπους και μπαλκόνια γνωστών και φίλων, από φυτά στο ύπαιθρο, κλπ.
Ως μόσχευμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ανάλογα με το είδος του φυτού:
- Τρυφεροί πράσινοι βλαστοί (πχ γεράνια, πελαργόνια, γαρύφαλλα κλπ)
- Πιο ξυλώδη κλαδιά (πχ τριανταφυλλιές) ή
- Φύλλα (παχύφυτα, κακτοειδή)
Πως γίνεται
1. Κόψτε κλαδάκια από ένα υγιές φυτό, μήκους περίπου 7-15 εκατοστών
2. Αφαιρέστε φύλλα ή και ανθάκια στο κάτω μέρος (περίπου στα 2/3 του μήκους τους μοσχεύματος) και αφήστε μόνο αυτά στην κορυφή
3. Χρησιμοποιείστε ένα μείγμα καλής ποιότητας χώματος για να γεμίσετε μικρά γλαστράκια φύτευσης, ποτίστε καλά, κάντε τρύπες στην επιφάνεια του χώματος, τοποθετείστε τα μοσχεύματα και πιέστε γύρω τους το χώμα.
Στην διάρκεια αυτή, τα φυλλαράκια του μοσχεύματος πιθανόν να ξεραθούν και να πέσουν, μην σας ανησυχήσει αυτό, σύντομα θα δημιουργηθούν καινούργια όσο το φυτό αποκτά ρίζες και αναπτύσσεται.
Στον χρόνο που μεσολαβεί έως ένα μόσχευμα μετατραπεί σε νέο φυτό, θα πρέπει να ποτίζετε όποτε το χώμα έχει στεγνώσει εντελώς, ενώ ένα "τρυκ" που βοηθά στην ανάπτυξη των περισσότερων μοσχευμάτων είναι η κάλυψή τους με ένα πλαστικό σακουλάκι, μπουκάλι ή και ένα γυάλινο ποτήρι. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείτε για το μόσχευμα υποτυπώδεις συνθήκες "θερμοκηπίου" και συγκρατείται στον βλαστό η υγρασία που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξή του, ενώ το ιδανικό σημείο για να τοποθετήσετε γλαστράκια με μοσχεύματα είναι ένα απάνεμο και φωτεινό μέρος αλλά χωρίς απευθείας έκθεση στον ήλιο για πολλές ώρες.
Aσφαλώς και δεν είναι όλα τα είδη το ίδιο "εύκολα" στον συγκεκριμένο τρόπο πολλαπλασιασμού, κάποια αναπτύσσονται σχεδόν "αυτόματα" όπως για παράδειγμα γεράνια, πελαργόνια, παχύφυτα, γαρυφαλλιές κλπ χωρίς καμιά επιπρόσθεση φροντίδα, κάποια άλλα πιο απαιτητικά είδη μπορείτε να τα υποβοηθήσετε στην όλη διαδικασία με την χρήση αφ΄ενός ενός εμπλουτισμένου χώματος ή ορμόνης ριζώματος.
Η ποιότητα του χώματος, το σωστό πότισμα με τρόπο που να εξασφαλίζεται μια μόνιμη στοιχειώδης υγρασία στο χώμα και στο μόσχευμα, χωρίς όμως να κινδυνεύει να σαπίσει, όπως και το σημείο που θα τοποθετήσετε τα γλαστράκια με μοσχεύματα, είναι τα βασικά στοιχεία ώστε η όλη διαδικασία να πετύχει ακόμη και για το πιο απαιτητικά φυτά.
Μετά από μερικές εβδομάδες ή και μήνες, όταν τα μοσχεύματα αποκτήσουν όψη μικρού φυτού, αφαιρέστε τα προσεκτικά μαζί με ποσότητα χώματος ώστε να μη σπάσουν οι ρίζες και μεταφυτέψτε σε μεγαλύτερη γλάστρα, αλλά όχι ακόμη απευθείας στο χώμα, κάτι που μπορείτε να κάνετε όταν πλέον το νέο φυτό θα έχει αναπτυχθεί αρκετά. Από αυτό το σημείο και μετά η διαδικασία φροντίδας-διατήρησης των φυτών δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα κανονικό έτοιμο φυτό που θα αγοράζατε.
Εκτός από βλαστούς, για ορισμένα είδη φυτών, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως μοσχεύματα φύλλα.
Τα πιο συνηθισμένα είδη που πολλαπλασιάζονται εύκολα με αυτόν τον τρόπο είναι τα παχύφυτα και πολλές ποικιλίες κακτοειδών. Κόβετε τα φύλλα ή τα ...φυτεύετε ολόκληρα σε μια καλή ποιότητα χώματος και μετά λίγο χρόνο αυτά αποκτούν ρίζες. 
Πότε γίνεται ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματαΤο γεγονός ότι ένα υγιές και "ολοζώντανο" μόσχευμα, έχει πολλές παραπάνω πιθανότητες να μετατραπεί γρήγορα σε νέο φυτό, από μόνο του καταδεικνύει ότι η καλύτερη εποχή για αυτή την διαδικασία είναι η περίοδος λίγο πριν την ανθοφορία κάθε είδους ή κατά την έναρξή της και επειδή αυτό, σε γενικές γραμμές, συμβαίνει για τα περισσότερα είδη είτε αρχή της άνοιξης και αφού περάσουν και τα τελευταία κρύα, είτε στο ξεκίνημα του φθινοπώρου, αυτές είναι οι καταλληλότερες εποχές αν και σε "εύκολα" στον πολλαπλασιασμό τους φυτά όπως γεράνια, κισσός, μυρωδικά κλπ. μπορείτε να το επιχειρήσετε όλες τις εποχές, με την προϋπόθεση ότι θα διατηρήσετε τα μοσχεύματα έως να ριζώσουν σε όχι ιδιαίτερα κρύο και αρκετά φωτεινό σημείο.
Πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα σε ...νερό Για πολλά από τα είδη που πολλαπλασιάζονται με τον κλασσικό τρόπο μέσω μοσχευμάτων, όπως ακριβώς περιγράφηκε παραπάνω, μπορείτε να έχετε το ίδιο αποτέλεσμα χρησιμοποιώντας αντί για χώμα ...νερό.
Δημιουργείστε τα κλαράκια μοσχευμάτων και απλώς τοποθετείστε τα σε ένα δοχείο με νερό, που θα ανανεώνετε με φρέσκο 1 φορά την εβδομάδα, έως να αποκτήσουν ρίζες, οπότε και τα μεταφέρετε σε ένα γλαστράκι με χώμα. Ο τρόπος αυτός πολλαπλασιασμού είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός και για είδη που κατά βάση πολλαπλασιάζονται με σπόρους όπως π.χ ο βασιλικός. Αν τοποθετήσετε κλαράκια του σε νερό, αφού καθαρίσετε το κάτω μέρος τους από τα φύλλα ώστε να μην σαπίσουν, σε μερικές εβδομάδες θα εμφανιστούν οι πρώτες ρίζες και τότε μπορείτε να μεταφυτέψετε κανονικά σε μικρά γλαστράκια.
Ποια φυτά πολλαπλασιάζονται με μοσχεύματα
Κάποια από τα πιο συνηθισμένα είδη όλων των κατηγοριών πολλαπλασιάζονται και με μοσχεύματα και είναι ...παραπάνω και από αρκετά για να δημιουργήσετε έναν πλούσιο κήπο "ζωντανό" όλες τις εποχές με κόστος ...μηδέν. Ενδεικτικά:
Ανθοφόρα-καλλωπιστικά φυτά:
Γεράνια, Πελαργόνια, Τριαντάφυλλα, Γαρύφαλλα, Χρυσάνθεμα, Ποϊνσέτια, Καμέλια, Γαρδένια, Μπιγκόνια, Ορτανσία, Αζαλέα, Μανόλια, Πετούνια, Ροδόδεντρο, Πικροδάφνη
Θάμνοι-αναρριχώμενα-κωνοφόρα:
Κισσός, Φτέρες, Κυπαρρίσι, Τούγια, Αγγελική, Απήγανος, Πυξάρι, Κληματίδα, Αγιόκλημα, Γλυσίνια, Ρυγχόσπερμα, Αμπέλι όπως και όλων των ειδών τα ΠαχύφυταMυρωδικά:
Λεβάντα, Δεντρολίβανο, Δυόσμος, Ρίγανη, Μέντα, Μελισσόχορτο
Οπωροφόρα:
Μηλιά, Αχλαδιά, Κερασιά, Ροδακινιά, Δαμασκηνιά, Κίτρα
* Ένα πολύ συχνό "λάθος" των εντελώς ερασιτεχνών στην κηπουρική και συχνός λόγος αποτυχίας στην διαδικασία πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα είναι η χρήση ενός μόνο μοσχεύματος ανά είδος.
Έτσι είτε γιατί ο συγκεκριμένος βλαστός δεν ήταν τόσο υγιής είτε για τον οποιοδήποτε τυχαίο λόγο υπάρχει ενδεχόμενο το μόσχευμα να μην αναπτυχθεί, κάτι που ασφαλώς δεν μπορεί να συμβεί σε όλα, αν χρησιμοποιήσετε περισσότερα. Σε κάθε γλαστράκι φύτευσης τοποθετείστε λοιπόν τουλάχιστον 2-3 μοσχεύματα από το ίδιο είδος. Όταν ριζώσουν μεταφυτέψτε το φυτό που σας φαίνεται πιο "γερό" ή και όλα μαζί σε μεγαλύτερη γλάστρα, έτσι ακόμη πιο γρήγορα θα αναπτυχθεί ένα ολοκαίνουργιο φυτό.
*Για την τοποθέτηση των μοσχευμάτων καταλληλότερα είναι τα ειδικά γλαστράκια (από πολύ λεπτό πλαστικό) που θα βρείτε σε όλα τα φυτώρια και καταστήματα με είδη κήπου και σε κάθε περίπτωση πολύ μικρής διάστασης δοχεία, έτσι ώστε να είναι πολύ ευκολότερο στο μόσχευμα να απορροφήσει τα απαραίτητα για το ρίζωμα και την ανάπτυξή του θρεπτικά στοιχεία από το χώμα.
*Αν είστε εντελώς αρχάριοι στην κηπουρική ξεκινήστε από φυτά εύκολα στην διαδικασία πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα όπως είναι όλες οι ποικιλίες γερανιών, οι γαρυφαλλιές, ο κισσός, τα μυρωδικά (λεβάντα, δεντρολίβανο κλπ) όπως και όλα τα παχύφυτα.
Όταν σε λίγο χρόνο θα έχετε ήδη κάποια νέα φυτά, θα δείτε ότι η ικανοποίηση για την ...επιτυχία είναι το ισχυρότερο κίνητρο ώστε σε με γωνιά του μπαλκονιού ή της αυλής να έχετε ένα μόνιμο ...μικρό φυτώριο από διάφορα είδη, το οποίο θα έχει σχεδόν μηδενικό κόστος. Το μόνο που θα χρειαστεί να ...κόβετε μερικά κλαδάκια από φυτά που σας αρέσουν και θέλετε να καλλιεργήσετε όπου και αν τα εντοπίσετε.
*Λίγο πιο απαιτητικά στην φροντίδα τους πολυετή φυτά, σε σχέση π.χ με εποχιακά είδη, όπως για παράδειγμα ορτανσίες, καμέλιες, γαρδένιες κλπ. δημιουργούν ειδικά στους ...ερασιτέχνες κηπουρούς, ακόμη μεγαλύτερο φόβο ότι δεν θα καταφέρουν να τα πολλαπλασιάσουν με μοσχεύματα. Δεν είναι αλήθεια. Αν τηρήσετε τους βασικούς κανόνες και κυρίως αν η ποιότητα του χώματος που θα επιλέξετε είναι το κατάλληλο για κάθε είδος, π.χ για μοσχεύματα γαρδένιας ή ορτανσίας αναμείξτε απλό φυτόχωμα με καστανόχωμα κλπ. θα διαπιστώσετε ότι εύκολα και οικονομικά μπορείτε να αποκτήσετε ...ολοζώντανα μεγάλα φυτά από όποιο είδος θέλετε.
*Ακριβώς επειδή η όλη διαδικασία δεν θα σας κοστίσει τίποτα, δοκιμάστε να δημιουργήσετε με μοσχεύματα οποιοδήποτε είδους φυτό, ακόμη και είδη που ο βασικός τρόπος πολλαπλασιασμού τους είναι διαφορετικός. Δεν έχετε να χάσετε τίποτα, εξάλλου και στην κηπουρική όπως ακριβώς και σε κάθε άλλου είδους ενασχόληση, με ...δοκιμές και ...πειράματα αποκτάται η σχετική εμπειρία.
